Có Thể Chuyển Việc Tokutei Trong Thời Gian Làm Việc Tại Nhật Không?

Visa Tokutei có chuyển việc được không? Vì nhiều lý do: di chuyển chỗ ở, thay đổi mức thu nhập hay không hứng thú với công việc của mình mà nhiều lao động Việt muốn chuyển việc đơn hàng tokutei. Nhưng việc chuyển việc tokutei có đơn giản không? Người lao động cần lưu ý điều gì khi chuyển việc tokutei? Hãy cùng đi tìm hiểu với Tokutei Visa nhé!

1. Tư Cách Lưu Trú Tokutei 

Với sự giảm sút lực lượng lao động cùng với đó nhu cầu việc làm tăng cao tại Nhật, các chương trình thực tập kỹ năng và Kỹ sư Nhật Bản không thể đáp ứng được nhu cầu lao động tại Nhật Bản. Do đó, Chương trình “Kỹ năng đặc định” – Tokutei ginou (特定技能) đã ra đời với mục đích thu hút nguồn lao động nước ngoài.

Tư cách lưu trú Tokutei 1

Tư cách lưu trú Tokutei 1 là tư cách mới dành cho người nước ngoài sang Nhật Bản làm việc mà cần đạt yêu cầu về kiến thức và kinh nghiệm thực tế ở mức độ cơ bản, có làm công việc ngay lập tức mà không phải trải qua đào tạo, huấn luyện.

Thời gian cư trú: tối đa 5 năm.

Cấp độ kỹ năng:

• Vượt qua kiểm tra kỹ năng nghề nghiệp
• Người lao động đã tham gia chương trình XKLĐ được miễn thi
• Các ngành nghề được chấp nhận: Gồm có 14 ngành nghề Xây dựng 建設業, Đóng tàu 造船・船用工業, Bảo dưỡng ô tô 自動車整備業, Vệ sinh tòa nhà ビルクリーニング, Chế biến thực phẩm 飲食料品製造業, Điều dưỡng 介護, Ngư nghiệp 漁業, Khách sạn 宿泊業, Nông nghiệp 農業, Nhà hàng, ăn uống 外食業, Hàng không 空港業, Gia công nguyên liệu 素材産業, Sản xuất máy công nghiệp 産業機械製造業, Các ngành liên quan điện – điện tử 電子・電気機器関連産業
• Trình độ tiếng Nhật: phải tham gia bài thi tiếng Nhật cơ bản
• Bảo lãnh gia đình: không được phép bảo lãnh gia đình
• Thay đổi công ty: được phép thay đổi công ty nếu có lý do chính đáng.

Tư cách lưu trú Tokutei 2

Đây là tư cách lưu trú cao cấp yêu cầu người nước ngoài tham gia phải có kinh nghiệm và kỹ năng lành nghề thuộc một công việc cụ thể:

• Thời gian cư trú: không giới hạn thời gian lưu trú.
• Cấp độ kỹ năng: vượt qua bài kiểm tra kỹ năng thuộc 2 ngành nghề: Xây dựng  建設業, Đóng tàu, hàng hải 造船・船用工業
• Trình độ tiếng Nhật: thành thạo tiếng Nhật
• Bảo lãnh gia đình: được bảo lãnh gia đình sang Nhật
• Thay đổi công ty: được phép thay đổi công ty nhưng phải cùng một lĩnh vực và có lý do chính đáng.

2. Thực Tế Visa Tokutei Có Chuyển Việc Được Không?

Nếu làm việc tại Nhật Bản theo chương trình thực tập sinh kỹ năng, bạn không được thay đổi công ty làm việc trong thời hạn hợp đồng. Trừ một số trường hợp bất đắc dĩ như công ty bạn đang làm việc bị phá sản, không thể tiếp nhận lao động hay có những hành vi bất chính như ngược đãi lao động, thì người lao động mới được phép chuyển việc.

Tuy nhiên, với chương trình visa mới – visa kỹ năng đặc định, người lao động được phép chuyển việc và thay đổi công ty, trừ một số lý do đặc biệt. Đây là điểm mới, cũng là lợi thế cho người lao động. Khi đi XKLĐ theo visa Tokutei, bạn có thể chuyển việc nếu bạn tìm được công ty tiếp nhận mới. Tuy nhiên, bạn chỉ được phép chuyển đổi công ty trong cùng một ngành nghề làm việc.

3. Quá Trình Chuyển Việc Tokutei

Để quá trình chuyển việc không làm ảnh hưởng nhiều đến nguồn thu nhập cũng như cuộc sống của bạn. Bạn nên chuyển việc theo quy trình:

Bước 1: chuẩn bị trước khi thôi việc.

Visa và chi phí sinh hoạt sau khi nghỉ là hai vấn đề quan trọng bạn cần chú ý xem xét kĩ trước khi quyết định thôi việc.

Dù visa lao động trước thời điểm bạn thôi việc còn hạn rất dài (ví dụ hơn 1 năm nữa), nhưng nếu bạn không sớm tìm được công việc mới trong vòng 3 tháng kể từ ngày thôi việc, thì sau đó, visa này cũng sẽ bị coi là vô hiệu và bạn sẽ bị coi là đang cư trú bất hợp pháp tại Nhật.

Vì thế, trước khi làm thủ tục thôi việc ở công ty cũ, bạn cần tính trước kế hoạch tiếp theo của mình (chuyển việc khác, chuyển sang visa gia đình, học lên tiếp hay về hẳn Việt Nam…) để có sự chuẩn bị tương ứng.

Bước 2: Khai báo khi chuyển việc

Sau khi tìm được việc và chuyển sang công ty khác, bạn cần thông báo với Cục xuất nhập cảnh về việc mình đã chuyển việc trong vòng 14 ngày kể từ sau khi chuyển, thủ tục này gọi là thông báo liên quan tới cơ quan ký hợp đồng. Nếu không thông báo, bạn có thể gặp rắc rối ở lần gia hạn visa tiếp theo, vì vậy nên hết sức chú ý.

Bước 3: Xin giấy chứng nhận tư cách lao động

Nếu bạn chuyển sang một công việc mới khác hoàn toàn với công việc bạn làm trước đó, hoặc không phù hợp với bằng cấp của bạn thì có thể cục xuất nhập cảnh sẽ không đồng ý gia hạn cho bạn lần tiếp theo.

Vì vậy, nếu cảm thấy bất an về khả năng tiếp tục công nhận visa của công việc mới, bạn nên gọi lên cục xuất nhập cảnh để trao đổi càng sớm càng tốt. Tốt nhất là nên làm thủ tục xin Giấy chứng nhận tư cách lao động.

4. Chuyển Việc Tokutei Cùng Ngành

Nếu như thực tập sinh rất khó có thể chuyển việc thì với visa kỹ năng đặc định, lao động có thể chuyển việc dễ dàng hơn nếu “làm việc trong cùng 1 ngành nghề”.

Như đã nói ở trên, điều này có nghĩa là với visa Tokutei thì lao động có thể được chuyển việc sang công ty khác trong cùng một ngành nghề chứ không thể sang công ty khác làm 1 công việc khác.

Ví dụ: Visa kỹ năng đặc định của bạn là làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp thì bạn sẽ chỉ được chuyển việc sang công ty khác cũng làm trong lĩnh vực nông nghiệp chứ không thể chuyển sang công ty khác làm xây dựng, cơ khí, đóng tàu, chế biến thực phẩm…

5. Chuyển Việc Tokutei Khác Ngành

Trường hợp người lao động có visa kỹ năng đặc định có thể chuyển việc bên ngoài ngành nghề của loại hình visa. Đây là trường hợp mà người lao động có visa Kỹ năng đặc định, được xác nhận là có kỹ năng tiêu chuẩn chung (giữa 2 ngành nghề) dựa trên các kỳ thi.

Ví dụ ngành nghề gần như nhau: 3 ngành nghề thuộc quyền quản lý của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản là: Chế tạo vật liệu, Chế tạo máy móc sản xuất, Điện – Điện tử – Thông tin có những kỹ năng yêu cầu chung cho cả 3 ngành nghề.

Trường hợp người lao động vượt qua kỳ thi Kỹ năng đặc định ngành nghề chế tạo (kỹ thuật hàn), thì có thể làm việc trong cả 3 ngành nghề trên. Ban đầu làm ở công ty chế tạo vật liệu, sau đó có thể chuyển việc sang công ty chế tạo máy móc (sử dụng kỹ thuật hàn trong công việc) mà không có vấn đề gì cả.

Điều này cũng dễ khiến tình trạng lao động Kỹ năng đặc định sẽ chuyển việc tập trung về những thành phố lớn (lương cao hơn). Để tránh điều này, chính phủ cũng có có những biện pháp để hạn chế. Tuy nhiên biện pháp hạn chế ra sao thì hiện nay vẫn chưa có thông tin cụ thể.

6. Lưu Ý Quan Trọng Cần Biết Khi Xin Chuyển Việc Tại Nhật Bản

Bạn có thể thông báo với công ty quyết định nghỉ việc theo 2 cách: gửi mail thông báo hoặc trao đổi trực tiếp với cấp trên. Tuy nhiên, cách phổ biến nhất là bạn nên nói chuyện trực tiếp với cấp trên để trình bày rõ lý do và nguyện vọng của bản thân khi nghỉ việc. Lúc này bạn cũng có thể thảo luận về ngày cuối cùng làm việc ở công ty trong trường hợp bạn muốn nghỉ sớm hơn.

Sau khi đã quyết định về ngày nghỉ việc, công ty sẽ gửi cho bạn một số giấy tờ như đơn xin thôi việc… để bạn điền thông tin và ký vào đó. Nếu công ty chưa gửi bạn có thể hỏi bộ phận nhân sự của công ty về những giấy tờ cần chuẩn bị khi nghỉ việc.

Trong thời gian còn lại bạn hãy cố gắng hoàn thành những dự án và công việc dang dở, nếu cần thiết hãy soạn thảo lại giấy tờ, làm các tài liệu hướng dẫn để người thay thế bạn có thể tiếp tục công việc của bạn một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Các giấy tờ bạn cần nhận lại từ công ty

Trước khi nghỉ việc công ty sẽ đưa cho bạn một số giấy tờ, hãy đối chiếu với danh mục các giấy tờ dưới đây để kiểm tra xem bạn đã nhận được đầy đủ chưa nhé. Nếu thấy vẫn thiếu bạn hãy nhanh chóng hỏi công ty để yêu cầu họ bổ sung ngay trước ngày thôi việc.

Giấy chứng nhận người được bảo hiểm thất nghiệp (雇用保険被保険者証)

Giấy chứng nhận người được bảo hiểm thất nghiệp là giấy chứng nhận cấp cho người lao động khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp, để chứng minh là họ đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Giấy này thường được phía công ty giữ khi làm các thủ tục tham gia bảo hiểm cho nhân viên mới vào công ty và được trả lại cho nhân viên khi họ nghỉ việc tại công ty.

Bảng tổng kết thu nhập và thuế (源泉徴収票)

Là tờ giấy tổng kết toàn bộ số tiền thu nhập trong năm, số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế đã nộp, số tiền bảo hiểm đã đóng thường do phía công ty làm và gửi cho nhân viên vào tháng 12 hàng năm.

Với những trường hợp xin nghỉ giữa chừng, phía công ty sẽ có nghĩa vụ đưa cho bạn tờ giấy này để bạn làm thủ tục điều chỉnh thuế cuối năm ở công ty mới. Tùy vào ngày nhận lương và ngày bạn nghỉ mà bạn có thể nhận được tờ giấy này sớm hoặc sau ngày nghỉ việc khoảng 1 tháng.

Sổ lương hưu (年金手帳)

Sổ lương hưu thường được phát ngay khi nhân viên vào làm việc tại công ty, tuy nhiên một số trường hợp công ty sẽ giữ sổ này, nên khi nghỉ việc bạn phải kiểm tra xem mình có cầm sổ hay không, nếu không thì nhớ hỏi công ty để nhận lại.

Phiếu nghỉ việc (離職票) hoặc Giấy chứng nhận nghỉ việc (退職証明書）

Do đây không phải là giấy tờ bắt buộc nên nhiều công ty sẽ không đưa cho nhân  viên. Bạn cũng không nhất thiết phải xin giấy tờ này nếu không rơi vào 1 trong những trường hợp sau đây:

• Phía công ty mới yêu cầu nộp
• Muốn đăng ký trợ cấp thất nghiệp của bảo hiểm lao động, bảo hiểm sức khỏe toàn dân.
• Muốn xin Giấy chứng nhận tư cách lao động (就労資格証明書) để tránh những rủi ro trong lần gia hạn visa tiếp theo.
• Những giấy tờ cần trả lại công ty.

Thẻ bảo hiểm y tế (健康保険証)

Thẻ bảo hiểm y tế là do công ty phát, nên khi bạn nghỉ việc bạn buộc phải trả lại thẻ bảo hiểm y tế. Hãy chú ý trả lại thẻ trước ngày làm việc cuối cùng, còn nếu không bạn có thể gửi trả lại cho công ty qua đường bưu điện.

Sau nghỉ việc bạn cần thực hiện thủ tục gì?

Sau nghỉ việc bạn cần thực hiện những thủ tục sau đây:

Khai báo với cục xuất nhập cảnh về việc thay đổi công việc và nơi công tác

Trong vòng 14 ngày kể từ khi bắt đầu làm việc tại công ty mới, người lao động phải thông báo lên Cục xuất nhập cảnh về việc chuyển việc của mình. Thủ tục này gọi là “Thông báo liên quan tới cơ quan ký hợp đồng” (契約機関に関する届出).

Giấy tờ cần chuẩn bị:

• Đơn thông báo
• Thẻ lưu trú (trường hợp gửi bưu điện thì gửi bản photo 2 mặt thẻ lưu trú)
• Cách gửi: có 3 cách là nộp hồ sơ trực tiếp, gửi qua đường bưu điện hoặc đăng ký online.
• Nộp trực tiếp: đến Văn phòng quản lý xuất nhập cảnh và cư trú ở gần địa phương, hoặc Trung tâm thông tin/tư vấn một cửa
• Gửi bưu điện: theo địa chỉ.

Xin giấy Chứng nhận tư cách lao động (không bắt buộc)

Mặc dù đã thông báo với Cục xuất nhập cảnh về việc thay đổi công việc, nhưng bạn cảm thấy không chắc chắn khi không biết công việc mới có thuộc trong phạm vi hoạt động của tư cách lưu trú hiện tại không, hoặc lo sợ bị trượt visa trong lần gia hạn tiếp theo, bạn có thể xin giấy “Chứng nhận tư cách lao động” (就労資格証明書).

Tokutei chuyển việc cần những giấy tờ gì?

Để chuẩn bị vào làm việc ở công ty mới trước hết người lao động cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và những giấy tờ liên quan đến thuế và bảo hiểm mà công ty yêu cầu. Về cơ bản, Tokutei chuyển việc cần những giấy tờ sau:

• Sổ lương hưu (年金手帳)
• Bảng tổng kết thu nhập và thuế (源泉徴収票)
• Giấy chứng nhận người được bảo hiểm thất nghiệp (雇用保険被保険者証)
• Phiếu nghỉ việc (離職票) hoặc Giấy chứng nhận nghỉ việc (退職証明書）
• Copy sổ tài khoản ngân hàng
• Thẻ My number
• Thẻ lưu trú (在留カード)
• Giấy đăng ký cư trú (住民票).

>>>Xem thêm: Thông tin việc làm Tokutei

7. Chưa Hết 3 Năm Có Chuyển Tokutei Được Không?

Lý do từ phía công ty

Trong trường hợp công ty cũ phá sản hoặc không đủ điều kiện trả lương, bạn có thể chuyển Tokutei. Để hoàn thiện thủ tục, bạn sẽ cần các giấy tờ sau:

• Có giấy giải thích lý do nghỉ việc từ phía công ty.
• Phải có chứng chỉ tiếng Nhật N4 trở lên.
• Có chứng chỉ Tokutei ngành mình muốn.

Có đủ các giấy tờ này, bạn có thể tìm đơn và xin thêm tư vấn từ nhân viên tuyển dụng nhé. Bạn cũng nên học trước cách nói để trả lời khi công ty mới hỏi về vấn đề này.

Lý do từ phía cá nhân

Trong trường hợp các bạn không đủ sức khỏe để tiếp tục làm việc, bạn sẽ không chuyển được Tokutei. Tương tự như thế, nếu bạn gây lộn, đánh nhau để bị công ty đuổi thì sẽ không có công ty nào tiếp nhận bạn. Sau khi nghỉ việc thì bạn phải quay trở lại Việt Nam.